Zakończyły się prace koncepcyjne dotyczące rewitalizacji zabytkowego Cmentarza Jeńców i Internowanych z Obozu na Łężcu pod Strzałkowem.
W ubiegły piątek (14.05.) w Starostwie Powiatowym w Słupcy, projekt zagospodarowania nekropolii przedstawiła prof. Konstancja Pleskaczyńska, kierownik Pracowni Projektowania Przestrzeni Publicznej na Wydziale Architektury Wnętrz i Scenografii Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu.
Koncepcja prof. Pleskaczyńskiej zakłada odtworzenie pierwotnego podziału cmentarza na osiem kwater oraz przywrócenie rangi, głównej alei wiodącej niegdyś od bramy wejściowej do pomnika i dalej prosto. Na terenie całego cmentarza przywrócone zostaną wyraźne alejki, natomiast podkreślenie osi głównej alei nastąpi dzięki przywróceniu bramy w miejscu, gdzie dawniej istniała oraz umieszczeniu przy niej monumentów z nazwiskami pochowanych.
Monumenty mają być uszeregowane w czterech grupach, po sześć obiektów, na których wypisane zostaną nazwiska pochowanych. Projekt graficzny z rozmieszczeniem konkretnych nazwisk na tablicach zostanie przygotowany po zweryfikowaniu listy pochowanych.
Wspomniana już brama w miejscu dawnego wejścia, wg koncepcji, będzie miała charakter symboliczny, rzeczywiste wejście na teren cmentarza pozostanie w obecnym miejscu. Ostatecznie powstaną więc dwie takie same bramy, jedna pozostanie zamknięta a druga pełnić będzie rolę faktycznego wejścia.
Prof. Pleskaczyńska chce, aby przed wejściem na teren cmentarza znajdowała się stała wystawa plenerowa informująca o historii obozu oraz miejscu pochówku, z planem i numeracją mogił. Prosta, surowa i oszczędna oprawa plastyczna jenieckiej nekropolii, z symetrycznym rozmieszczeniem obelisków nawiązuje do „wojskowego” ładu charakterystycznego dla cmentarzy wojennych.
Koncepcję naukowczyni pozytywnie zaopiniował już Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu. Kolejnym krokiem będzie opracowanie projektu budowlanego, który będzie podstawą do uzyskania pozwolenia na roboty budowlane.
Przypomnijmy, że Powiat Słupecki na rewitalizację zabytkowej nekropolii otrzymał 1 200 000 zł dotacji z budżetu wojewody. Wielkość środków świadczy o znaczeniu tego miejsca, które przez wiele lat zaniedbane, jest ważnym elementem wspólnej pamięci historycznej, szczególnie Polski i Rosji.
Obóz pod Strzałkowem założyli Niemcy w 1915 r. dla jeńców z krajów ententy. Po wojnie polsko-bolszewickiej przetrzymywani w nim byli jeńcy Armii Czerwonej. Funkcjonował do roku 1923. Spoczywa na nim niemal osiem tysięcy zmarłych.
- Na wizualizacji widoczna jest nowa brama (w miejscu dawnej) oraz główna alejka z monumentami.
- Widok przez bramę (w miejscu dawnego wejścia) w głąb głównej alejki, w tle widoczny istniejący pomnik z krzyżem prawosławnym.
- Widok od strony bramy: na pierwszym planie widoczna jest grupa sześciu monumentów z nazwiskami pochowanych stojących przy alejce z “kocich łbów”.
- Widok od strony bramy wejściowej. Po prawej stronie od bramy, na zewnątrz cmentarza znajduje się wystawa plenerowa przybliżająca historię obozu jenieckiego i nekropolii. W tle widoczna jest druga brama i pierwsza grupa monumentów.
- dr hab Konstancja Pleskaczyńska
- starosta Jacek Bartkowiak